DƯƠNG HƯỚNG MINH (1919 - 2008), tên thật là Nguyễn Văn Tiếp. Quê ở huyện Mĩ Hào, tỉnh Hưng Yên. Học Trường Cao đẳng Mĩ thuật Đông Dương, khóa 12 (1938-1943), đến năm thứ ba thì thôi, hoạt động nghệ thuật tự do, có một triển lãm cá nhân tại Nhà hát lớn Hải Phòng (tháng 12/1944). Giai đoạn 1945-1954, ông trực tiếp tham gia chiến đấu trong lực lượng biệt động nội thành rồi chuyển sang quân đội tại Đặc khu Sài Gòn - Chợ Lớn.
Họa sĩ Dương Hướng Minh
Tháng 12/1954, sau khi hoàn thành nhiệm vụ chủ công bảo vệ khu tập kết Đồng Tháp Mười, ông đã cùng đơn vị tinh nhuệ đặc biệt trực thuộc Bộ tư lệnh Quân khu miền Đông chuyển quân tập kết ra Bắc trên chuyến tàu cuối cùng của Ba Lan. 1955, ông được Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân điều từ đơn vị đặc công về Hà Nội, tham gia tổ chức triển lãm quân đội. 1956-1959, lần lượt công tác tại báo “Quân đội Nhân dân”, Phòng Văn nghệ Quân đội và Bảo tàng Quân đội. Hội viên Hội Mĩ thuật Việt Nam (từ 1957). 1960-1982, ông chuyển ngành sang Bộ Văn hóa, giảng viên Trường Mĩ thuật Công nghiệp Việt Nam, cán bộ nghiên cứu Viện Mĩ thuật và cuối cùng làm ủy viên ban biên tập tạp chí “Văn hóa Nghệ thuật”. Là một hoạ sĩ kỳ cựu từng có một thời kỳ “huyền thoại-trữ tình”, với “một vẻ ngớ ngẩn hay và một cách đặt màu lạ” (Nguyễn Đỗ Cung, “Ngày nay”, 23/12/1939), trên thực tế, ngay từ 1943, ông cũng đã đi vào “hiện thực”, qua một số bức tranh sơn dầu khổ lớn như Đẩy đổ cửa Ga Hàng Cỏ mà đi, Công nhân đi tầm trong sương mù.
DƯƠNG HƯỚNG MINH – Chèn pháo. 1960, sơn mài. Bảo tàng Mĩ thuật Việt Nam
DƯƠNG HƯỚNG MINH – Kéo pháo ở Điện Biên Phủ. 1957. Sơn mài
DƯƠNG HƯỚNG MINH – Lão nông miền quan họ. 1940. Sơn dầu
Tuy nhiên, phải đến 1957, sau hơn 10 năm “gác bút để cầm súng”, qua tác phẩm sơn mài Kéo pháo ở Điện Biên Phủ, nghệ thuật hiện thực của ông quả tình mới tạo ra một dấu ấn quan trọng, khi mà trong đó những tư tưởng và phương pháp sáng tác của chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa đương thời đã được ông tiếp thu và thể hiện hoàn toàn thích hợp, thay vì một tính hiện thực vốn dĩ là “tự phát” ở các thời kỳ nghệ thuật của ông trước đó. Trong mảng sáng tác về đề tài cách mạng kháng chiến, ông còn được chú ý qua một số tác phẩm sơn mài khác: Chèn pháo (1960, BTMTVN), Trường Sơn (1980), Giáp trận (1990)... Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật 2012.
Nguồn: http://www.vietnamfineart.com.vn/Story/Cactacgia_tacpham/giaithuonghcmnhanuoc/2013/11/3830.html
